ხელსაქმის ისტორია საქართველოში
ხელსაქმეს საქართველოში უძველესი ტრადიცია აქვს. ქსოვა-მქარგველობა ჩვენს ქვეყანაში ჯერ კიდევ ბრინჯაოს ხანაში იყო განვითარებული. ხალხური ხელსაქმე ტრადიციულ ქართულ ოჯახებს წესად მოსდევდათ. იგი თაობიდან თაობას გადაეცემოდა. რთვა-ჩეჩვა, ქსოვა, ქარგვა ოჯახში ყველა ქალს უნდა სცოდნოდა. პატარძალს თავისი ნაქსოვი, ხურჯინ-ჯეჯიმები და წინდები ქმრის ოჯახისთვის საჩუქრად მიჰქონდა. ბუნებრივი მატყლის ძაფისაგან საქართველოში უძველესი დროიდანვე იქსოვებოდა: შალის ქსოვილები, ხალიჩები, ფარდაგები, ყაჯარ-ჯეჯიმები; ქსოვდნენ ასევე აბრეშუმისა და ბამბის ძაფისაგან. გარდა ამისა, გავრცელებული იყო სელის ძაფისაგან დამზადებული ქსოვილებიც. იქსოვებოდა ყდაზე, ყაისნაღით, ჩხირებითა და ასევე სხვა წესებით. ნაქსოვი და შეკერილი სამოსი კი ბოლოს იქარგებოდა. ასევე იქარგებოდა: სამაჯურები, ლეჩაქები, მანდილები, ქუდები, თავსაკრავები, ყაბალახები, ფაფანაკები, პერანგები, თათები, წინდები, პაჭიჭები, საწვივეები, ქისები, სათამბაქოები, ჩანთები, ბალიშები, მუთაქის პირები და ა. შ. რაც შეეხება საეკლესიო ნაქარგობას, მზადდებოდა: კრეტსაბმელები, გარდამოხსნები, დაფარნები, ოლარები, საბუხარები, ომოფორები, სამღვდელო და სამღვდელმთავრო შესამოსლები და სხვა.
ფოტოს წყარო: https://www.ajaratv.ge/article/26722
ისტორიის მამად წოდებული ჰეროდოტე (ქრისტეს შობამდე 485-422 წწ.) გვაუწყებს, რომ იმდროინდელი კავკასიის მთიელები ბრწყინვალედ ქსოვდნენ, ქარგავდნენ და იქვე დასძენს, რომ ეს ნაქარგობა არ ხუნდებოდა...... მის ცნობებში კოლხური სელის ქსოვილი ეგვიპტურთან არის გათანასწორებული. სახელგანთქმული ისტორიკოსის თქმით, მხოლოდ კოლხები და ეგვიპტელები ამუშავებენ სელს ერთნაირად...
საინგილოში წინდების ქსოვის ხელოვნება უძველესი დროიდან იღებს სათავეს. ქსოვა საინგილოს საოჯახო ყოფის ერთ-ერთი უმთავრესი ატრიბუტი იყო. აქ ოდითგან იქსოვებოდა ჯეჯიმები, ხურჯინები, აბგები ,წინდები, ქალამანისა და ტანისამოსის სხვადასხვა შესაწყობ-შესაკრავები. ქართულ ოჯახში ყველა ქალისათვის სავალდებულო იყო ქსოვის ცოდნა. ტრადიციულად, საპატარძლოს ოჯახს, საქმროს ოჯახიდან უგზავნიდნენ ქსოვისათვის საჭირო მასალას და გოგონა, რომელიც იმ მომენტისათვის თერთმეტი-თორმეტი წლის ბავშვი იყო, ვალდებული იყო მოექსოვა 8-10 ჯეჯიმი, 6-8 აბგა-ხურჯინი, წინდები საქმროს ოჯახის ყველა წევრისათვის, მამაკაცებისათვის წინდებთან ერთად ქალამნის ბაღები, ქალებისათვის ახალუხის ტოლაღები და ა. შ. დანიშნული გოგონას გათხოვება, მხოლოდ ამ სავალდებულო სამუშაოს დასრულების შემდეგ იყო შესაძლებელი. ამ ყველაფერს ორი-სამი წელიწადი სჭირდებოდა.სწორედ ამ საინტერესო ტრადიციამ განაპირობა ის, რომ XX საუკუნის სამოციან წლებამდე აბსოლუტურად ყველა ქალმა იცოდა წინდების ქსოვა.
ფარდაგების ქსოვა მთელს საქართველოში იყო გავრცელებული, მაგრამ ხელსაქმითგამორჩეული ადგილი ეკავათ იმ კუთხეების მოსახლეობას, სადაც მატყლი უხვად მოიპოვებოდა. ამ მხრივ გამორჩეული კუთხეა თუშეთი.
კარგი მქსოველი ქალი დღეში ერთ მეტრს მოქსოვდა. ფშავში ქსოვდნენ ხალიჩა-ფარდაგებს. მათ ამზადებდნენ მსხვილი ძაფისგან, რომელსაც ფერებში ღებავდნენ. ფერებში უფრო სჭარბობდა ყავისფერი, შავი, ალისფერი, ცისფერი, წენგოსფერი და თეთრი.
ინფორმაცია აღებულია შემდეგი საიტიდან: http://qsova.ucoz.com/publ/2-1-0-46